Kennisdeeldag Bodem en bemesting

Ruwvoer en bemesting zijn thema’s die hand in hand gaan. Steeds meer boeren realiseren zich ‘ik moet anders met mijn dierlijke mest en bodem omgaan.’ De werking van meststof en bodem wordt steeds belangrijker. Zo’n 50 melkveehouders, adviseurs, studiegroepbegeleiders en loonwerkers kwamen 5 september naar de kennisdeeldag. Na het bespreken van de behaalde resultaten in het ochtenddeel door Gerjan Hilhorst, was Theo Mulder genodigd om te spreken over bodem en bemesting. Als sector hebben we een opgave liggen als het gaat om duurzaam bodembeheer, klimaat en co2-reductie.

Bodemleven
Een hoge output en lage input begint bij goed bodembeheer. “Met hulp van het bodemleven kan een goed inkomen worden gegenereerd. Als we de biodiversiteit in de grond verbeteren, kunnen met minder bemesting de gewassen nog steeds goed groeien.” Dat stelt Mulder tijdens de kennisdeeldag.

Blackbox
Theo Mulder heeft een fouragebedrijf in Kollumerzwaag en pleit voor een natuurlijk gebruik van de bodem. Volgens hem is de bodem voor velen een soort blackbox. “Velen weten niet hoe het daaronder zit. Maar het barst van het leven in de bodem. Met wormen, schimmels en bacteriën kun je de bodemvruchtbaarheid opbouwen. Bemesting moet je breder zien dan stikstof. Want juist fosfaat is zo belangrijk in de kringloopgedachte.” Volgens Mulder is een gezonde bodem een spel tussen fysisch, chemisch en biologisch. “Je ziet de toekomst beter als je de geschiedenis begrijpt. We hebben de laatste 70 jaar een blinde vlek gehad voor biologische  bodemvruchtbaarheid. We realiseerden ons niet wat ploegen betekende voor hoe lang het duurt voordat de bodem zich herstelt. Niemand wist dat niet keren een voordeel is op langere termijn. Het was vooral een tijd van veel chemisch, veel kunstmestgebruik.”

Bodem voeden
Mulder adviseert naast N,P en K ook te kijken naar de verhouding calcium en magnesium in de bodem. “Zie magnesium als een tennisbal en calcium als een voetbal en je begrijpt hoe belangrijk die verhouding is om verdichting te voorkomen. Het belangrijkste voedingselement voor de bodem is calcium. Er werd naar mijn idee nog te weinig naar de CEC-verhouding gekeken: de beste calcium magnesium verhouding is 7 staat tot 1. Als je de bodem eenzijdig voert, krijg je een eenzijdig bodemleven.” De juiste pH-waarde van de bodem (5,5-6 pH) geeft de meest optimale opname van sporenelementen. “Als die lager is, dan zie je bijvoorbeeld een trage start van de gewasgroei.” Volgens Mulder heeft mest een bodemvoedende waarde. “Een vitale bodem vraagt om gezonde mest. Maar er is meer dan bemesting. Er zijn mestverbeteraars zoals fermentatie door middel van bokashi of behandel drijfmest met microbiologie. Een gezonde bodem is als een spons. Of als een accu. Eén procent meer organische stof in de bodem betekent 400 kuub meer waterbergend vermogen.”

Knellen
Voor een gezonde bodem heeft bemesting en voeding alles met elkaar te maken. Voedsel produceren op de manier zoals in de afgelopen decennia is eindig. “We waren in Nederland kampioen in de hoogste productie. Gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen gaat knellen met de steeds strenger wordende milieuwetgeving. En je ziet een verschuiving dat er steeds meer aandacht is voor de kwaliteit van het voedsel. Als je boer bent, moet je zorgen dat je voorbereid bent op de toekomst. Onze grondprijs is de duur om te produceren voor de bulk.

Uitdaging
Volgens Mulder moet de landbouw een omslag maken. “Door het gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen is veel microbiologie in de bodem verloren gegaan. Het wordt nu een uitdaging om de bodem weer aan het werk te zetten. Ik ben er van overtuigt dat er voor boeren voldoende mogelijkheden zijn om met het beter benutten en stimuleren van het bodemleven net zo veel te kunnen verdienen als nu.”

Video
Klik hier voor een korte impressie van de kennisdeeldag.