Het thema van de studiebijeenkomst afgelopen vrijdag voor deelnemers aan Vruchtbare Kringloop Noord-Nederland was helder: ‘laat je vanggewas slagen’. Belangrijk, aldus begeleider Ap van der Bas van DLV Advies. En niet alleen omdat het per 1 januari 2019 verplicht is om op zand- en lössgronden voor 1 oktober een vanggewas te zaaien.

Op Proefboerderij Kooijenburg in Marwijksoord liggen demovelden die de groei en toepassing van verschillende soorten vanggewassen tonen. De aanwezige deelnemers aan Vruchtbare Kringloop Noord-Nederland kregen vrijdag 23 november eerst een stukje theorie over vanggewassen van begeleider Ap van der Bas (DLV Advies) en Marie Wesselink (PPO/WUR) voorgeschoteld.

Niet alleen vanwege de verplichting
Rundveeadviseur Van der Bas maakte zijn toehoorders duidelijk dat het zaaien van een vanggewas niet alleen interessant is omdat het vanaf 2019 verplicht is. Door tijdig (in ieder geval voor 1 oktober) een vanggewas te zaaien houdt de bodem beter stikstof vast. Daar heeft de vervolgteelt profijt van. Ook verbeterd de bodemstructuur en het vochtvasthoudend vermogen van het perceel. Daarnaast vermindert een vanggewas de nitraatuitspoeling.

Keuze is aan de ondernemer
Agrariërs hebben meerdere opties om aan de verplichting te voldoen, vertelde Van der Bas. “Je kunt kiezen om een vanggewas gelijktijdig met de mais in te zaaien of een vanggewas onder te zaaien in kniehoge mais.”

Andere mogelijkheden om geen vanggewas te zaaien zijn geen snijmais te telen, maar overige mais zoals suikermais of CCM. Op veen- en kleigronden geldt de vanggewas-verplichting niet. Het is ook toegestaan een winterteelt in te zaaien. “Interessant wanneer je je eigen krachtvoer wil telen. Denk aan wintertarwe- en gerst.”

Vanggewas concurrent voor mais?
Vanuit ervaring gaat de voorkeur van Van der Bas en Wesselink uit naar een onderzaai. De aanwezige melkveehouders geven aan dat ze bang zijn dat vanggewas concurreert met de mais met als gevolg een tegenvallende maisopbrengst. “Het traag ontwikkelende Rietzwenk is dan een goede optie. Door te spuiten met een grassenmiddel ga je de concurrentie met mais tegen. Daarbij is het tijdstip van zaaien cruciaal.”

Wesselink die voor PPO (Plantonderzoek Plant & Omgeving) meerdere demovelden onderzoekt, merkt ook weinig tot geen concurrentie tussen onderzaai en mais. “Soms lijkt het ook alsof de rietzwenk nauwelijks groeit, maar we weten inmiddels dat dit vanggewas zich enorm ontwikkelt onder de grond. Goed voor je bodemstructuur.”

Landbouw gaat niet met de kalender
Na de theorie vertrokken de aanwezigen naar de demovelden om vanggewassen in de praktijk te zien. De

melkveehouders zijn dan nog niet overtuigd van onderzaai en kiezen liever voor nateelt met vanggewas, want ‘goede landbouwpraktijk gaat niet met de kalender’. “Wij hebben te maken met het klimaat. Op de demovelden heb ik ook nog niet echt gezien dat onderzaai beter is”, aldus een melkveehouder. Volgens Van der Bas wordt nateelt erg krap: “Dan heb je een zeer vroeg maisras nodig.”

Ondanks de verschillende meningen, is het een zinvolle bijeenkomst aldus de aanwezigen. Melkveehouder Bosch uit Nieuwlande: “Ik heb nu veel meer kennis over soorten vanggewas en opties om te zaaien. Dat is prettig in gesprek met de loonwerker. De wetgeving is er, dus we moeten er mee aan de slag.”

Op vrijdag 30 november houdt Ap van der Bas van DLV Advies nogmaals een demonstratiebijeenkomst over vanggewassen. Deze is ook toegankelijk voor niet-leden van Vruchtbare Kringloop. De bijeenkomst vindt plaats in Wedde, men kan kiezen voor het ochtendprogramma (vanaf 10.00 uur) of middagprogramma (vanaf 13.00 uur). Meer informatie staat hier.